3- Bitişik Komşuluk (Câr-i Mülâsık):

Satılan bir gayri menkule bütün sınırlarında veya sınırının bir bölümünde bitişik olan bütün komşular için eşit şuf'a hakkı vardır. Hadiste şöyle buyurulur: "Komşu komşunun şuf'a'sına başkalarından daha fazla hak sahibidir" (Tirmizî, Ahkâm, 32; Ebû Dâvud, Büyû ; 73). Bir gayri menkule bitişik gayri menkulü veya evi olan kimse komşu sayılır. Bu, Hanefilerin görüşüdür. Şâfiîlere göre, hadislerde şuf'a hakkından söz edilen komşu anlamındaki "el-câru" kelimesi "gayri menkule ortak olan komşu" anlamındadır. Bu yüzden diğer mezhepler akara ortak olmayan bitişik komşuluğu şuf'a sebebi olarak kabul etmezler. Çünkü taksim edilmemiş bir malda paydaşlar da gerçekte birbirinin komşusu durumundadır (bk. eş-Şafii, el-Ümm, Beyrut 1393/1973, IV, 5,6; er-Remli, Nihâyetü'l-Muhtac, Mısır 1386/1967, V, 198; e,ş-Şevkânî, Neylü'l Evtâr Mısır 1391/1971, V, 374, 376).



Hz. Peygamber (s.a.s)'in; "Bir evin komşusu, o eve başkalarından daha fazla hak sahibidir" (Ebû Dâvud, Büyû', 73; Tirmizî, Ahkâm, 31,33) hadisi komşunun şuf'a hakkı konusunda daha açıktır. Nitekim Hz. Ömer (r.a), bitişik komşu için şuf'a ile hükmetmesi konusunda Kadı Şurayh (ö. 78/697)'a mektup göndermiştir. Bu yüzden Hanefîler, yalnız bitişik komşu için bu hakkı tanımıştır. Çünkü şuf'a'nın sebebi dıştan komşulara gelebilecek zararı önlemektir. (Mecelle, Madde, 1008, 1009) . Bazı fakihler komşu hakkını korumak için, şuf'a hakkının kapsamını bitişik olmayan komşulara, yanlardan kırk komşuya, hatta her yönden kırk komşuya kadar genişletmişlerdir. Ancak bu konuda ileri gitmek bir takım mülklerin tekele geçmesine yol açabilir. Bununda topluma bir takım zararları olabilir.



el-Kâsânî (ö. 587/1191) bu konuda şöyle der: "Kötü komşunun, diğer komşularına zararı her zaman söz konusudur ve bunun önlenmesi gerekir. Bu yüzden hadislerde geçen "yolları ve sınırları ayrılmış" ifadesinden kastedilen, sınırları kesin çizgilerle ayrılmış mülkler ile aralarında geniş yol bulunan mülklerdir" (el-Kâsânî, Bedâyiu's-Sanâyi V,5). Bu yüzden yolları ayrı olan ve kapıları ayrı olanlara açılan evler, küçük bir yol üzerinde de bulunsalar, mâlikleri şuf'a hakkına sahip olmazlar. Çünkü, bu gibi evlerin bağımsız birimler olarak kullanılabilmesi, giriş ve çıkışlardı ortak kullanımın bulunmayışı komşudan gelebilecek zararı önler. Ancak birbirine bitişik olan komşular kapıları ayrı yollara bile açılsa, bitişik komşuluk sebebiyle şuf'a hakkı sahibi olurlar (İbn Âbidîn, Reddü'l Muhtâr, Mısır 1307, V, 153).