"Harem": Sarayların ve konakların yalnız kadınlara mahsus olan kısmı. "Harem-i Hümâyun": Topkapı Sarayının harem dairesine verilen isim. "Harem ağası”: Saray hareminde câriye ve diğer kadınlar içinde görev yapan, çoğunlukla iri yarı zencilerden olan hadım edilmiş olan görevli. Ahlâkî çöküntünün zirvede olduğu Bizans’ta aristokrat zenginlerin livâta gibi değişik çirkin zevklerinin aracı olarak, güzel görülen bazı genç erkek köle ve hizmetçilerin iğdiş edilmesi âdet idi. Eski câhiliye çağlarında Doğuda ve Roma'da; Ortaçağlarda Abbasîlerde ve Memlûk saraylarında rastlanan ve önemli vazife sahibi olup erkekliği yok edilmiş bulunan çoğu Habeşî ve zenci olan hadım ağaları, Osmanlı saraylarında da kullanılmıştır. Harem-i Hümayunda yani sarayın kadınlara mahsus kısmında hizmet, muhâfaza ve nezârette bulunduklarından kendilerine harem ağası denmiştir. Bunlar, hemen daima Mısır valileri tarafında saraya takdim olunurlardı. III. Ahmed zamanında sadrâzam olan Şehid Ali Paşa zamanında 1715 senesinde Mısır ve havâlisindeki Habeşlerin hadım edilmemeleri hakkında Mısır valisine bir hüküm gönderilmişse de kısa zaman sonra onun şehid olması üzerine bu hüküm tatbik olunmamış ve bu usûl Osmanlılarda hep devam etmiştir. Erkek zenci kölelerin hemen hemen hepsi hadım edilerek İstanbul’a yollandığından, nüfus artışında rol oynamamışlardır. Fâtih zamanında 20 civarında olan saraydaki harem ağalarının sayısı, son dönemlerde 100 civarında olmuştur.