Fıkhî ictihadlara dayalı fıkıh kitaplarında köle, satışa konu olması bakımından “eşya” gibi kabul edilmekle birlikte; diğer inanç, ibâdet ve muâmeleler bakımından ehliyeti kısıtlı bir insan statüsündedir. İslâmî emir ve yasaklara muhâtap olması bakımından bir kölenin hak ve sorumluluklarını fıkıh kitaplarından şöyle özetlemek mümkündür: