A) Tevhid Hakkındaki Görüşleri:

1- Tabakatu'l-Hanabile'de şöyle denir: "İmam Ahmede tevekkül hakkında soruldu. O da: "Halktan gelecek olandan ümidini kesmektir" diye cevap verdi." (128)



2- el-Mihne adlı kitapta imam Ahmed şöyle der: "Allah halihazırda mütevekkilimdir. Kur'an Allah'ın kelamı olup, hiçbir şekilde mahluk (yaratılmış) değildir. Allah, kendisini vasfettiğinden fazla bir şeyle vasfedilmez." (129)



3- İbn Ebi Ya'la, Ebu Bekr el-Mervezi'den naklediyor: "Ahmed b. Hanbel'e Cehmiye'nin sıfatlar, Allah'ı görme, isra ve arş hakkında inkar ettikleri hadisleri sordum. Bu hadislerin sahih olduklarını söyledikten sonra şöyle dedi: Ümmet bunu kabul etmiştir. Haberler geldiği gibi geçerlidir." (130)



4-Ahmed b. Hanbel'in oğlu Abdullah, es-Sunne adlı kitapta babasından rivayet ediyor: 'Kim Allah'ın konuşmadığını zannediyorsa o kafirdir. Ancak biz bu konudaki hadisleri olduğu gibi rivayet ediyoruz." (131)



el-Lalkai, Hanbel'den (eş-Şeybani) rivayet ediyor: İmam Ahmed'e Allah'ı görme hakkındaki hadisleri sordum. Bana şöyle cevap verdi: Bu hadisler sahihtir. Bunlara iman ettiğimizi ikrar ederiz. Biz Allah Rasulü'nden iyi bir 'isnad' ile rivayet edilen her şeye iman edip ikrar ederiz." (132)



6-İbnu'l-Cevzi, imam Ahmed b. Hanbel'in Musadded'e yazdığı mektubu rivayet ederken şunu zikreder: "Allah'ı, O'nun kendisini vasfettiği gibi vasfederiz. Allah'ın kendisi hakkında nefyettiğini siz de nefyedin!" (133)



7- İmam Ahmed'in er-Reddu Ale'l-Cehmiyye adlı kitabında şunlar yazılıdır: "Cehm b.Safvan; Allah'ı, kendisini kitabında ve Rasulü'nün de sünnetinde vasfettiği gibi vasfeden kimsenin müşebbiheden sayılıp kafir olduğunu zannediyor." (134)



8- İbn Teymiye, Der'u Tearudi'1-Akli ve'l-Nakl adlı kitabında İmam Ahmed'in şu sözünü naklediyor:"Biz Allah'ın, arşı üzerinde, dilediği keyfiyette, hadsiz, tüm vasfedicilerin vasfının ulaşamayacağı ve ona had çizemeyeceği bir -halde- olduğuna iman ediyoruz. Allah'ın sıfatı O'ndandır ve O'nundur. O, kendisini vasfettiği gibidir. O'nu gözler idrak edemez." (135)



9- İbn Ebi Ya'la, İmam Ahmed'den rivayet ediyor: "Kim ahirette Allah'ın görülmeyeceğini zannediyorsa, O, Kur'an'ı yalanlayan bir kafirdir." (136)



10- İbn Ebi Ya'la, Abdullah b. Ahmed'den rivayet ediyor: "Babama 'Allah Musa'ya ses ile konuşmadı' diyen topluluk hakkındaki görüşünü sordum. Bana: Allah Musa ile sesli konuşmuştur, işte hadisler! Biz bunları bize geldiği gibi rivayet ediyoruz, dedi." (137)



11- el-Lalkai, Abdûs b. Malik el-Attar'dan rivayet ediyor: "Ahmed b. Hanbel'i şöyle söylerken duydum: Kur'an Allah kelamıdır. Mahluk değildir. Sakın mahluk değildir demekten zaaf duyma. Zira Allah'ın kelamı O'ndandır. Ve O'ndan olan hiçbir şey mahluk değildir." (138)



(128) Tabakatu'l-Hanabile, c: l, sh: 416.



(129) Kitabu'l-Mihne, sh: 68.



(130) Tabakatu'lHanabile, c: l, sh: 56.



(131) es-Sunne, sh: 71.



(132) Şerhu i'tikadi Ehli's-Sünneti ve'1-cemaati, c: 2, sh: 507



(133) Menakıbu'1-lmam Ahmed, sh: 221.



(134) er-Reddu Ale'l-Cehmiyye, sh: 104.



(135) Der'u Tearudi'1-Akli ve'n-Nakl, v: 2, sh: 30



(136) Tabakatu'l-Hanebile, c: l, sh: 59, 145



(137) A.g.e.,c-1,sh: 185.



(138) Şerhu i'tikadi Ehli's-Sünneti ve'1-Cemaati, c: l, sh: 157.